آشنایی با فشار خون بالا یا هیپرتانسیون

فشار خون نیرویی است که خون بر دیواره رگهایی که در آن جریان دارد، وارد می کند و به صورت دو عدد بیان میشود،که هر دو عدد مهم هستند. عدد اول، عدد بزرگتر ، فشار سیستولیک نامیده می شود و زمانی است که قلب شما با انقباض خود، خون را به درون رگ ها میراند .عدد دوم، فشار دیاستولیک نام دارد و در حقیقت فشار خون شما بین دو انقباض قلب یا زمان پذیرش خون به داخل قلب است. علایم فشار خون بالا ممکن است با سردرد، سرگیجه، خونریزی از بینی یا تپش قلب خود را نشان دهد.

در جدول زیر درجه بندی های فشار خون را میبینیم

درجه بندی فشار خون	فشار سیستولی	فشار دیاستولی
فشار خون طبیعی	کمتر از 120	کمتر از 80
مرحله پیش پر فشاری خون	120-139	89 تا 80
پرفشاری خون مرحله 1	140-159	90-99
پرفشاری خون مرحله 2		100 یا بالاتر

عوامل خطر برای پر فشاری خون کدامند؟

سن :

هرچه سن بالاتر رود خطر پرفشاری خون بیشتر است.در سنین میانسالی پر فشاری خون در آقایان شایعتر است .پر فشاری خون در خانمها بعد از یائسگی بیشتر است.

نژاد:

در سیاهپوستان بیشتر است و زمان شروع آن هم زود تر از سفید پوستان است. سکته قلبی و سکته مغزی هم در سیاهپوستان بیشتر است.

سابقه خانوادگی:

احتمال بروز آن برای فرزندان والدینی که پر فشاری خون دارند بیشتر است

چاقی یا وزن بالا:

هرچه وزن بیشتر باشد.برای تغذیه و اکسیژن رسانی اندام ها خون بیشتری باید پمپ شود و هرچه حجم خون بیشتر شود، فشار وارد بر دیواره عروق بیشتر می شود.

عدم فعالیت فیزیکی:

فردی که فعالیت فیریکی ندارد اصولا نسبت به فرد فعال تعداد ضربان قلب بالاتری دارد. هرچه تعداد ضربان بیشتر باشد قلب باید در هر انقباض سخت تر کار کند و نیروی وارد بر شاریان ها بیشتر است. بی تحرکی خود موجب چاقی و پر وزنی می شود.

سیگار /تنباکو:

سیگار نه تنها فشار خاون را سریع و به طور موقت بالا می برد، بلکه مواد شیمیائی آن لایه داخلی دیواره عروق شریانی را به شدت آسیب می رساند. این کار موجب تنگتر شدن شریان ها شده و فشار خون را بالا می برد.

غذاهای پرنمک:

خوردن غذا های پر نمک موجب نگهداشتن مایعات در بدن می شود و با افزایش حجم خون فشار خون بالا می رود.

کمبود پتاسیم در غذاهای روزانه:

پتاسیم موجب ایجاد تعادل میزان سدیم در سلول های بدن می شود. اگر در غذای روزانه پتاسیم کافی نباشد و یا بدن ذخیره پتاسیمی نداشته باشد، سدیم در خون تجمع پیدا می کند.

کمبود شدید ویتامین D در تغذیه :

کمبود ویتامین D با تاثیری که روی آنزیم های مترشح از کلیه دارد می تواند روی فشار تاثیر بگذارد

مصرف الکل:

مصرف الکل موجب بالا رفتن فشار خون می شود.

استرس:

استرس های شدید موجب بالا رفتن فشار خون می شوند اگرچه این افزایش فشار خون گذرا است اما می تواند بسیار فاجعه آمیز باشد. بعضی با خوردن بیشتر ،استعمال سیگار یا مصرف الکل سعی می کنند بر استرس غلبه کنند که این کارها فشار را بیشتر افزایش داده و اوضاع را وخیم تر می کنند.

 برخی شرایط مزمن:

بیماری کلیه، دیابت و کلسترول بالا خطر پر فشاری خون را افزایش می دهند. گاهی هم بارداری در خانم ها با پر فشاری خون همراه است.

هشدار: حدود 5/6 میلیون ایرانی مبتال به فشارخون از بیماری خود بی خبرند. به عبارت دیگر 66 درصد از افراد از ابتلای خود به پرفشاری خبر ندارند. ابتلا به فشار خون می تواند منجر به بروز بیماری های عروق قلب، مغز، چشم و سایر اندام ها شود.

برای پیشگیری و کنترل پر فشاری خون چه اقداماتی مؤثر است؟

• غذای سالم بخوریدتلاش کنید در سبد غذایی خود مواردی را که در توقف پرفشاری خون موثرند بگنجانید.این غذا ها شامل میوه ها، سبزیجات ، غلات .و غذاهای کم چرب می باشند. از چربی های اشباع شده پرهیز کنید.سعی کنید از مواد غذایی دارای پتاسیم ها استفاده کنید .کشمش ،زرد آلو،آرد سویا و سبوس گندم ،گوجه فرنگی ، موز، طالبی و پرتقال مواردی هستند که پتاسیم بالایی دارند.

• نمک را در غذای خود کم کنید.

  از خوردن غذاهای کنسروی بپرهیزید. نمکدان را از سفره غذائی حذف کنید. از غذاهای آماده  و food Fast  کمتر استفاده کنید. از خوردن لیته ترشی که نمک بدان افزوده شده اجتناب کنید. سعی کنید در طبخ روزانه نمک را کم کنید

• وزن خود را در حدود طبیعی نگهدارید

  . اگر اضافه وزن دارید حتی اگر حدود 5/2 کیلو وزن کم کنید، فشار خون شما را پائین می آورد

• فعالیت فیزیکی خود را افزایش دهید.

  فعالیت فیزیکی منظم می تواند فشار خون شما را پایین بیاورد و وزن شما را تحت کنترل در آورد. انجام حداقل 30 دقیقه فعالیات فیزیکی با شدت متوسط را جزء برنامه روزانه خود قرار دهید

• سیگار را کنار بگذارید.

  باور داشته باشید که سیگار سلامتی شما را به شدت تهدید می کند. شما فقط به خودتان تعلق ندارید. شما متعلق به یک خانواده هستید که همه شما را دوست دارند و برای سالمتی شما دعا مای کنند و ارزش قائلند. در حالی که می دانید سیگار یک کشنده بی صدا است سزاوار نیست خانواده ای را از لذت در کنار شما بودن محروم کنید. شما باید در کنار خانواده بودن را به استعمال سیگار ترجیح دهید. پس فعالانه سعی کنید از راهنمائی های پرستاران و پزشکان برای ترک تدریجی سیگار استفاده کنید

• استرس را مدیریت کنید.

  تا جایی که می توانید استرس خود را کاهش دهیاد. روش هاائی مانند آرام سازی، تنفس های عمیق و خواب کافی می توانند بسیار تاثیر گذار باشند. در کنار اینها کلاس ها، کتاب ها و لوح های فشرده هم هستند که می توانند بسیار موثر باشند.

• فشار خون خود را به طور دوره ای کنترل کنید.

  در سن میانسالی اگر فشار خون بالایی ندارید هر 2 سال اقدام به اندازه گیری کنید. از 50 سالگی هر سال و در صورتی که در مرز پر فشاری خون هستید، ضمن اینکه مواظب رعایت غذائی و فعالیت خود هستید هر چند ماه فشار را کنترل کنید

• از طب مکمل هم سود ببرید

  . اگر چه رعایت رژیم غذائی و تحرک فیزیکی در کاهش فشار خون مهم ترین اقدامات هستند اما بعضی از روش های قابل وصول در هر محیط که به عنوان طب مکمل از آن یاد می شود نیز مفید هستند. استفاده از سیر در غذاها و یا حتی قرص ها یا کپسولهای سیر می توانند موثر باشند. اگر داروهای مصارف می کنید با پزشک خود در میان بگذارید. زیرا تداخل سیر با بعضی از داروها عوارض خطرناکی مانند خونریزی بوجود می آورند که می تواند کشنده باشد

  

توصیه ها و آموزش ها

1. داروها را بخاطر عوارض احتمالی و یا این که قرص ها تمام شده قطع نکنید و مرتب طبق دستور پزشک ادامه دهید. هر زمانی سوالی داشتید از پزشک و یا پرستار یک مرکز درمانی می توانید بپرسید
2. به طور دوره ای به پزشک خود مراجعه کنید. تنها خوردن قرص نیست که فشار شما را تنظیم می کند بلکه رعایت رژیم غذائی، کاهش وزن و فعالیت منظم به همان اندازه مهم است. به پزشک مراجعه کنید و درباره این موارد هم مشاوره کنید
3. استرس را مدیریت کنید. به کار و مشغله زیادی نه بگویید. افکار منفی را از خود دور کنید. ارتباط اجتماعی و خانوادگی خود را تقویت کنید، صبور و به لطف بی انتهای خداوند امیدوار باشید.
4. تغییر سبک زندگی مشکل است مخصوصا زمانی که می بینید مدت ها رژیم غذائی را رعایت کردید ولی تغییری مشاهده نشد. بارها دیده شد افراد تحت رژیم درست زمانی که به اثار گذاری نزدیک می شوند شکیبائی خود را از دست می دهند. باید بدانید مشکل شما در یک شب بوجود نیامده است، سال هاست که همراه شماست و شما هم باید برای مشاهده آثار مثبت تغییر سبک زندگی، شکیبا باشید
5. وقتی به پزشک مراجعه می کنید چون وقت ملاقات محدود است بهتر است خود را برای طرح سوالات خود و پاسخ سوالات پزشک آماده کنید. در اینجا اطلاعاتی که در این مورد کمک کننده است ذکر می شود
   • هر سوالی را که در ذهن دارید و می خواهید بپرسید یادداشت کنید
   • هر علامتی که برایتان غیر طبیعی بود یادداشت کنید
     • بندرت فشار خون بالا همراه با علامت است.اما چون فشار خون بالا یک عامل خطر، برای قلب می باشد پزشک ممکن است از علائمی مانند درد سینه یا تنگی نفس بپرسد . در صورت وجود این علامت ممکن است پزشک تصمیم به تغییر در درمان داروئی بگیرد
   • اطلاعاتی مانند سابقه فامیلی از فشار خون بالا، چربی خون بالا، سکته مغزی یا دیابت برای پزشک مهم است. برای پاسخ این سوال هم از قبل آماده باشید
   • لیست دارو های خود را، چه داروهای قلبی و یا غیر قلبی همراه داشته باشید
   • در صورت امکان کسی را از بستگان، ترجیحا کسی که با شما زندگی می کند و اطلاعاتی از مشکلات شما دارد، همراه خود داشته باشید. گاهی یاد آوری همه نکات برای انسان در یک شرایط و محیط ویژه مشکل است و لازم است یک نفر دیگرکمک کند و بعضی مطالب فراموش شده را به یاد بیاورد.

رهپویان سلامت شیراز

موسسه رهپویان سلامت شیراز در راستای رسالت خود یعنی انجام خدمات مراقبتی سلامتی در منزل ، خدمات پرستاری در منزل ، ارایه خدمات پزشکی در منزل و … برای بازدید دوره ای از بیماران دارای فشار خون بالا و بیمارانی که نیاز به مراقبت در منزل دارند ، آماده میباشد . برای بالا بردن سلامت جامعه ، همه ما نیاز داریم که مراقب سلامتی خود باشیم.